BEGELEIDING VAN GEHANDICAPTE TREINREIZIGERS IN EUROPA

Veel personen met een handicap (PmH) reizen per trein. Hoe is het gesteld met de begeleiding in Europa? Veel personen met een visuele handicap zijn tevreden over de in de Belgische stations geboden assistentie. Alleen de onbemande stopplaatsen en de stations waar slechts één beambte van dienst is, vormen een zeer groot probleem. Visueel gehandicapten hebben slechts één begeleider nodig. Wat met rolstoelgebruikers in die stopplaatsen? Ook zij hebben het recht te reizen waar en wanneer zij willen!
Maar hoe zit het met deze dienstverlening in Europa? Feit is dat daar nog veel werk aan de winkel is. De politici dromen van een Europa met een vrije markt zonder binnengrenzen. Goederen, diensten, mensen en dieren moeten zich zonder beperking kunnen verplaatsen, ook per trein, behalve… PmH! Over discriminatie gesproken! PmH moeten tal van barrières overwinnen, en dat alleen omdat ze hulp van anderen nodig hebben. Nochtans zijn zij ook burgers en dienen ze als zodanig behandeld.

Het antwoord is natuurlijk NEEN, en wel om volgende redenen:

1. KENNIS VAN VREEMDE TALEN

In Europa worden zeer veel talen gesproken. Van PmH kan men niet eisen dat zij al die talen vloeiend spreken of foutloos schrijven. Van anderen wordt dat ook niet geëist.
Het gevaar voor spraakverwarring is groot, zelfs in het eigen taalgebied. Een voorbeeld. Ooit reisden twee visueel gehandicapten uit België naar Haaksbergen (Nederland). De uitnodiging vermeldde: “U stapt uit in Hengelo (o)", waarmee de uitnodigende partij de provincie Overijssel bedoelde, daar er ook een Hengelo in Gelderland bestaat. Voor de twee PmH betekende die (o) oost. Dus kochten ze een ticket voor Hengelo (oost). Dit bleek een gewone stopplaats, zonder wachtcomfort, ergens te velde. Beide heren werden verwacht in het centrale station Hengelo. Het gevolg was dat de Belgen niet afgehaald werden en dat ze met uren vertraging ter bestemming arriveerden.
Als zo een misverstand mogelijk is binnen één zelfde taalgebied, wat moet het dan zijn wanneer beide partijen een andere taal spreken? Een PmH wil op vakantie in Bolzano (Italië). Voor de begeleidingsaanvraag per trein moet hij Nederlands, Frans, Duits en Italiaans kennen. Een slechte telefoonlijn of het gebruik van dialect in plaats van standaardtaal kan een zwaar misverstand veroorzaken, met grote vertragingen tot gevolg. Daar komt nog bij dat de namen van sommige steden in verschillende talen volledig anders klinken. Denk maar aan Aken (in het Nederlands), Aachen in het Duits en Aix-la-Chapelle in het Frans.

2. TELEFOONKOSTEN

Die Babelse spraakverwarring zorgt voor lange telefoontjes en voor een zware telefoonrekening. Weinig PmH kunnen zich dergelijke uitgaven veroorloven. 

3. TIJDVERLIES

Door die lange aanvragen om begeleiding in het buitenland verliest de PmH veel tijd.

4. REGELTJES

Wat begeleiding van PmH betreft, hanteert elk spoorwegbedrijf eigen regeltjes die de reiziger dient na te leven, zoniet bestaat het risico dat men hem aan zijn lot overlaat.

5. DE KETTING

Een treinreis is een ketting met verschillende schakels: de zwakste schakel bepaalt de sterkte van die ketting. Een PmH reist van Oostende naar Amsterdam. In het beste geval moet hij enkel in Antwerpen of Brussel overstappen. Wanneer het spoorwegpersoneel te Antwerpen nalaat Amsterdam op de hoogte te brengen van de komst van de PmH, is de kans groot dat deze reiziger daar aan zijn lot overgelaten wordt.

SUGGESTIES

1. Waarom kan begeleiding voor een PmH tijdens een treinreis naar het buitenland niet op een betrouwbare manier aangevraagd worden in het dichtst bij de woonplaats gelegen station? De PmH gaat naar "zijn" station en deelt er zijn reisplannen mee. De stationsbediende regelt verder de begeleiding van deze PmH
2. Misschien kan – zoals bij de luchtvaart het geval is – begeleiding aangevraagd worden bij de boeking van de treinreis.
3. Waarom bestaat er geen Europese regeling inzake begeleiding van PmH die met de trein reizen?
4. Kan er geen databestand gemaakt worden van reizigers met een handicap, waarop staat welke specifieke begeleiding ze nodig hebben?